Verborgen Juwelen, 28 december 2019
Het Pulse Ensemble brengt een muzikale ode aan de roerige geschiedenis van de Utrechtse Dom, in de Michaëlskapel: een verborgen juweel in de Domtoren. De voormalige privékapel van de bisschop was verbonden met de kerk door een luchtbrug, zodat de bisschop van zijn woonvertrekken zonder over straat te moeten de kerk binnen kon lopen. Ook vóór het instorten van het middenschip in 1674 stonden kerk en toren namelijk los van elkaar. Al bij de bouw van de Domtoren waarschuwde Geert Groote, kanunnik en later diaken van de Dom, voor de ontzagwekkende hoogte van het gebouw, die volgens hem weinig goeds – niets dan ruïnes – voorspelde. Groote was de grondlegger van de Moderne Devotie, waarin werd gezocht naar een persoonlijkere relatie met het geloof, als een spirituele navolging van Christus, voortbordurend op vroege mystici en visionairen. Door haar sobere nuchterheid is de stroming op een bepaalde manier ook een voorbode van de reformatie te noemen. Met gezangen die honderden jaren geschiedenis bestrijken wordt stilgestaan bij de storm van 1674, ook wel ‘t Schrikkelijk Tempeest genoemd, die de Domkerk definitief in tweeën scheurde.Het Pulse Ensemble zingt een dertiende-eeuws Gregoriaans gezang geschreven voor het kapittel van nabijgelegen Utrechtse Mariakerk, van dit kapittel zijn op wonderbaarlijke wijze na de reformatie veel liedboeken bewaard gebleven. Uit diezelfde periode zal een lied worden gezongen van de hand van dertiende-eeuwse mystica Hadewijch van Brabant. Zij was een inspiratie voor de Moderne Devotie en heeft veel geschreven over een innigere en individuele band met het geloof. Daarnaast komen er verschillende polyfone gezangen aan bod van Vlaams-Nederlandse componisten van vóór en na de grote storm, zoals Josquin des Prez, zijn leerling Nicolas Gombert, Cipriano de Rore en, als grote vertegenwoordiger van late polyfonie van de Noordelijke Nederlanden, Jan Pieterszoon Sweelinck. Laastgenoemde schreef onder andere meerstemmige psalmzettingen die soms in de kerk werden gezongen maar nog vaker ter vermaak bij mensen thuis. Sweelinck is van grote invloed geweest op de barokmuziek, zijn orgelspel was een belangrijke inspiratie voor Johann Sebastian Bach.De gedichten van Francesco Petrarca zijn door veel componisten op muziek gezet, zo zal het ‘Datemi Pace’ van Cipriano de Rore worden uitgevoerd, maar het Pulse Ensemble zal van deze dichter verder het speciaal voor het kwartet getoonzette ‘Hor che’l ciel e la terra’ ten gehore brengen. Deze tekst is in het voorjaar van 2019 op muziek gezet door de Vlaamse componist Kurt Bikkembergs. Een ander recent werk is het ‘Natus me curas’ van Sibelius, dat ook zal klinken op 28 december.